Jak skorzystać z czynnego żalu w 2024 roku? Wzór zawiadomienia wraz z omówieniem!

Czym jest czynny żal i jak z niego skorzystać?

Ustawa z dnia 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy reguluje w przepisie art. 16 instytucję związaną z zagadnieniem czynnego żalu, czyli tzw. zaniechania ukarania sprawcy przestępstwa lub wykroczenia skarbowego.

• „Nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe sprawca, który po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu” [por. §1];
• „Przepis § 1 stosuje się tylko wtedy, gdy w terminie wyznaczonym przez uprawniony organ postępowania przygotowawczego uiszczono w całości wymagalną należność publicznoprawną uszczuploną popełnionym czynem zabronionym. o ile czyn zabroniony nie polega na uszczupleniu tej należności, a orzeczenie przepadku przedmiotów jest obowiązkowe, sprawca powinien złożyć te przedmioty, natomiast w razie niemożności ich złożenia — uiścić ich równowartość pieniężną; nie nakłada się obowiązku uiszczenia ich równowartości pieniężnej, o ile przepadek dotyczy przedmiotów określonych w art. 29 pkt 4” [por. §2];
• „Jeżeli złożone przedmioty podlegające przepadkowi mogą ulec szybkiemu zniszczeniu lub zepsuciu, ich przechowywanie byłoby połączone z niewspółmiernymi kosztami lub nadmiernymi trudnościami albo powodowałoby znaczne obniżenie ich wartości, organ postępowania przygotowawczego nakłada na sprawcę obowiązek uiszczenia ich równowartości pieniężnej, chyba iż przepadek dotyczy przedmiotów określonych w art. 29 pkt 4” [por. §3].

Tym samym, aby istniała możliwość skorzystania z instytucji czynnego żalu, muszą być spełnione łącznie następujące przesłanki:

• zawiadomienie organu ścigania o popełnionym przez sprawcę czynie poprzez ujawnienie istotnych okoliczności tego czynu, w szczególności osób współdziałających w jego popełnieniu;
• dochowanie adekwatnej formy zawiadomienia;
• uiszczenie całej wymagalnej należności publicznoprawnej uszczuplonej popełnionym czynem zabronionym w terminie wyznaczonym przez organ lub złożenie przedmiotu podlegającego przepadkowi albo jego równowartości pieniężnej.

Kiedy zawiadomienie jest bezskuteczne?

Zawiadomienie o popełnionym czynie jest bezskuteczne, o ile zostało złożone:

• w czasie kiedy organ ścigania miał już wyraźnie udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego;
• po rozpoczęciu przez organ ścigania czynności służbowej, w szczególności przeszukania, czynności sprawdzającej lub kontroli zmierzającej do ujawnienia przestępstwa skarbowego bądź wykroczenia skarbowego, chyba iż czynność ta nie dostarczyła podstaw do wszczęcia postępowania o ten czyn zabroniony.

Wobec kogo nie można zastosować czynnego żalu?

Instytucja czynnego żalu nie przysługuje osobie, która:

• kierowała wykonaniem ujawnionego czynu zabronionego;
• wykorzystała uzależnienie innej osoby od siebie i poleciła jej wykonanie ujawnionego czynu zabronionego;
• zorganizowała grupę albo związek mający na celu popełnienie przestępstwa skarbowego bądź kierowała taką grupą lub związkiem, chyba iż zawiadomienia dokonała ze wszystkimi członkami tej grupy lub związku;
• nakłaniała inną osobę do popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego w celu skierowania przeciwko niej postępowania o ten czyn zabroniony.

Jak i do kogo się składa czynny żal?

Zawiadomienie o popełnionym czynie może być złożone w następujących formach:

• ustnie do protokołu;
• na piśmie;
• za pośrednictwem konta w e-Urzędzie Skarbowym.

Zawiadomienie można złożyć do:

• urzędu skarbowego;
• inspektora kontroli skarbowej;
• urzędu celnego;
• za pośrednictwem konta w e-Urzędzie Skarbowym.

Zawiadomienie powinno zawierać elementy, takie jak:

• dane sprawcy;
• dane adresata, czyli naczelnika urzędu skarbowego lub naczelnika urzędu celno-skarbowego;
• opis popełnionego czynu i okoliczności jego popełnienia;
• wskazanie osób, które współuczestniczyły w czynie zabronionym;
• informacja o dopełnieniu obowiązku w postaci naprawienia czynu.

Wzór zawiadomienia o popełnieniu czynu zabronionego (czynny żal)

pobrać tutaj.

Podsumowanie

Czynny żal ma charakter dobrowolny i umożliwia uniknięcie sankcji skarbowej, o ile sprawca złoży zawiadomienie o popełnieniu czynu zabronionego do naczelnika urzędu skarbowego lub naczelnika urzędu celno-skarbowego oraz dopełni obowiązków np. złożenie deklaracji czy też uiszczenie w całości zaległości podatkowej.

Czy wiesz, co zrobić, gdy faktura VAT ulegnie zniszczeniu albo zostanie zgubiona? jeżeli nie znasz odpowiedzi na to pytanie, to przeczytaj ten artykuł.