Prawo karne szanuje zgodę człowieka na narażanie własnych dóbr prawnych, zgodnie z zasadą: chcącemu nie dzieje się krzywda.

W programie youtubera Friza doszło do groźnego dla zdrowia, lodowatego wyzwania. Zadanie polegało na wytrzymaniu jak najdłużej w bali z lodowatą wodą.

“Po godzinie Friz stracił czucie w nogach i nie mógł się ruszyć. Z kolei Jay Dąbrowski miał objawy hipotermii: silne dreszcze i ból. Było słychać przeraźliwe krzyki mężczyzn” – czytamy w mediach.

Czy prawo karne może interweniować w opisanej sytuacji?

Świadoma zgoda

Jeżeli w wyzwaniu bierze udział osoba dorosła, która zdaje sobie sprawę z zagrożenia i sama może w każdej chwili wycofać się z rozgrywki (wyjść z wody) – jej zgoda na samonarażenie swojego zdrowia nie pozwala uznać, iż doszło do czynu bezprawnego.

Organizator wyzwania nie odpowiada za narażenie człowieka na niebezpieczeństwo utraty zdrowia ani za spowodowanie uszczerbku na zdrowiu człowieka “na jego życzenie”. Warunkiem legalności czynu jest zgoda uczestnika programu na udział w ryzykownej kąpieli.

Prawo karne respektuje wolną wolę człowieka, który może dysponować swoim zdrowiem. Atak na dobro indywidualne osoby, która zgadza się na ryzyko, nie podlega odpowiedzialności karnej.

Zgoda ma granice

Zgoda tolerowana przez prawo karne ma oczywiście swoje granice. Przykładowo:

• nie można zgodzić się na to, by inna osoba umyślnie pozbawiła kogoś życia;
• nie można zgodzić się na udział w rozgrywce, z której zasad wynika, iż będzie to walka “na śmierć i życie” (jak w serialu Squid Game);
• gdy ryzyko jest tak ogromne, iż wiąże się z oczywistym uśmierceniem przynajmniej części graczy, wówczas organizator akcji lub inny uczestnik wyzwania odpowiada karnie za śmierć człowieka.

Odrębną sprawą jest kwestia publicznego prezentowania tego rodzaju ryzykownych działań. Szczególnie, gdy widzami mogą być dzieci. To, iż ktoś zgadza się na podjęcie ryzyka dla własnego zdrowia nie oznacza, iż dozwolone musi być publiczne prezentowanie, a tym bardziej monetyzowanie tego typu działań.

Istnieje cienka granica między niewyszukaną rozrywką a patologią, która może negatywnie wpływać na młodych widzów. Dowodzą tego rozmaite gale “freak-fight”, promujące agresję i bazujące na szokowaniu publiki.

Jednak nie każda internetowa patologia jest przestępstwem.

Dziękuję za sygnał o sprawie!

Zachęcam do udostępniania linka do analizy w mediach społecznościowych. Portal Dogmaty Karnisty to zarejestrowane czasopismo, które możesz cytować również w klasyczny sposób w swoim tekście, piśmie procesowym lub uzasadnieniu wyroku. Skorzystaj z poniższego wzoru:

• M. Małecki, Lodowate wyzwanie: zgoda na narażenie własnego zdrowia legalizuje patologiczne show, DogmatyKarnisty.pl z 2.12.2024