3 miesięcy temu
Zgodnie z art. 28g ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 361; dalej: VATU), miejscem świadczenia usług wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, takie jak targi i wystawy, oraz usług pomocniczych związanych z usługami wstępu na te imprezy, świadczonych na rzecz podatnika, jest miejsce, w którym te imprezy faktycznie się odbywają. Z kolei miejscem świadczenia usług w dziedzinie kultury, sztuki, sportu, nauki, edukacji, rozrywki oraz podobnych usług, takich jak targi i wystawy, oraz usług pomocniczych do tych usług, w tym świadczenia usług przez organizatorów usług w tych dziedzinach, świadczonych na rzecz podmiotów niebędących podatnikami, jest miejsce, w którym ta działalność faktycznie jest wykonywana.
W związku ze zmianami przepisów Dyrektywy Rady 2006/112/WE z 28.11. 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz. UE L z 2006 r. Nr 347, s. 1; dalej: VATDyr), państwa członkowskie powinny do 31.12.2024 r. zaimplementować do krajowych porządków prawnych modyfikacje w zakresie reguł ustalania miejsca świadczenia niektórych usług. Celem tych zmian jest bardziej precyzyjne odzwierciedlenie zasady opodatkowania usług podatkiem VAT w miejscu rzeczywistej konsumpcji usług. Zmiany dotkną więc ww. katalogu usług – z tym jednak założeniem, iż dotyczyć będą usług, w których udział beneficjenta ma charakter wirtualny.
Obecność wirtualna – usługi wstępu i działalność kulturalna, edukacyjna i naukowa
Opodatkowanie usług wstępu czy organizacji wydarzeń według dotychczasowych reguł, tj. np. w miejscu, w którym te imprezy faktycznie się odbywają lub w miejscu, w którym działalność ta jest faktycznie wykonywana, stwarza w kontekście wydarzeń wirtualnych ryzyko zakłóceń konkurencji. Przeniesienie organizacji wydarzenia wirtualnego do państw trzecich lub państw o niższych stawkach podatkowych może bowiem dość łatwo wpłynąć na konkurencyjność (a zarazem nie być fiskalnie korzystne). Stąd zgodnie z propozycją, nowe zasady określania miejsca świadczenia dotyczą:
- po pierwsze – usług świadczonych na rzecz podatników, takich jak usługi wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, takie jak targi i wystawy oraz usługi pomocnicze związane z usługami wstępu na te imprezy, w przypadku gdy obecność konsumenta jest wirtualna;
- po drugie – usług świadczonych na rzecz konsumentów, związanych z działalnością kulturalną, artystyczną, sportową, naukową, edukacyjną, rozrywkową lub podobną, taką jak targi i wystawy, w tym również świadczenie usług przez organizatorów takiej działalności, a także usługi pomocnicze do ww. usług, w przypadku gdy są one świadczone na rzecz osoby niebędącej podatnikiem (tj. na rzecz ostatecznego konsumenta), o ile usługa jest transmitowana lub w inny sposób udostępniana wirtualnie.
Miejscem wykorzystania ww. usług, w przypadku gdy obecność konsumenta na wydarzeniach jest wirtualna lub usługi są transmitowane lub w inny sposób udostępniane wirtualnie, powinno być zasadniczo miejsce, do którego usługa jest transmitowana przez dostawcę. W przypadku usług świadczonych na rzecz podatników (usługi wstępu), oznacza to powrót do zasady ogólnej z art. 28b VATU (miejsce siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności). W przypadku natomiast ww. usług świadczonych na rzecz konsumenta, usługi podlegać będą opodatkowaniu w miejscu, w którym ten konsument ma siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu.
Komentarz
Cyfrowa transformacja gospodarki oraz doświadczenia minionych lat (zwłaszcza w związku z pandemią COVID-19) spowodowała zmianę sposobu świadczenia niektórych usług. W sytuacjach, w których usługi są świadczone w sposób wirtualny, np. z wykorzystaniem sieci Internet, miejsce konsumpcji takiej usługi może różnić się od miejsca konsumpcji usług świadczonych w tradycyjny sposób. Nowe zasady świadczenia ww. usług na rzecz konsumentów znacząco upodobnią sposób rozliczeń do usług świadczonych drogą elektroniczną, o których mowa w art. 28k VATU. To dobrze – bo usługi kulturalne czy rozrywkowe online mają niewątpliwie sporo wspólnego z usługami świadczonymi drogą elektroniczną. Ale niekoniecznie spełniają definicję takich usług na gruncie VATU. Oto bowiem do usług świadczonych drogą elektroniczną należą usługi świadczone dzięki Internetu lub sieci elektronicznej, których świadczenie – ze względu na ich charakter – jest zasadniczo zautomatyzowane i wymaga minimalnego udziału człowieka, a ich wykonanie bez wykorzystania technologii informacyjnej jest niemożliwe. Nie są więc usługami świadczonymi drogą elektroniczną np. różnego rodzaju warsztaty czy szkolenia (tak np. Dyrektor KIS w interpretacji z 22.2.2024 r., 0112-KDIL1-3.4012.609.2023.1.AKS, Legalis w zakresie warsztatów szkoleniowych i terapeutycznych online) albo np. kursy językowe online, które prowadzą jednak dostępni dla kursantów lektorzy, a nie np. wyłącznie sztuczna inteligencja (tak np. Dyrektor KIS w interpretacji z 25.10.2023 r., 0114-KDIP1-2.4012.412.2023.2.AGM, Legalis). Dziś rozróżnienie obydwu kategorii usług na rzecz konsumentów (świadczonych drogą elektroniczną oraz np. w dziedzinie nauki) ma znaczenie także z uwagi na miejsce opodatkowania. To się zmieni i zunifikuje, co jest niewątpliwie dobrą informacją.
