Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku od lat angażuje się w ochronę morskiego dziedzictwa kulturowego Polski. W ramach tych działań powstał projekt Podwodnego Magazynu Wraków – specjalnego akwenu w Zatoce Gdańskiej, który służy do przechowywania i ochrony zabytkowych obiektów, takich jak wraki statków czy działa okrętowe. projekt jest realizowany dzięki wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Podwodny Magazyn Wraków został wyznaczony w 2021 roku jako specjalny obszar, na którym obowiązuje zakaz kotwiczenia, działalności przemysłowej i inwestycyjnej. To właśnie tam trafiają cenne obiekty wydobyte z dna Bałtyku, których ochrona jest niemożliwa z powodu planowanych inwestycji, takich jak rozbudowa portów w Gdańsku i Gdyni.
Aktualnie na dnie magazynu znajdują się między innymi: Wrak „Solena” , fragment nadstępki, osiem żeliwnych dział, nowo odkryte obiekty, w tym stalowa kotwica admiralicji i drewniana winda kotwiczna. Jak podkreśla NMM, magazyn nie jest jedynie miejscem przechowywania – to również „skansen” podwodnych zabytków, który w przyszłości stanie się atrakcją turystyczną i poligonem badawczym.
– Gdy zrobi się nieco cieplej, muzealny Dział Badań Podwodnych przeniesie pod wodą kolejne żeliwne działa oraz zainstaluje tzw. poręczówki, czyli liny ułatwiające orientację płetwonurkom Cały czas pracujemy nad stworzeniem podwodnego parku archeologicznego czyli atrakcyjnego miejsce dla nurków, które pomoże lepiej promować i chronić morskie dziedzictwo Bałtyku- informują przedstawiciele NMM.
W 2023 roku projekt otrzymał dofinansowanie w wysokości 400 000 złotych ze środków MKiDN. Środki zostały przeznaczone na zakup i instalację zestawu pławy morskiej cumowniczej. Pława pozwoli uniknąć przypadkowego uszkodzenia zabytków przez kotwice cumujących jednostek oraz ułatwi prace nurkom – zarówno naukowcom, jak i turystom.
– Podwodny Magazyn Wraków to nie tylko miejsce ochrony zabytków – chcemy, aby w przyszłości stał się podwodnym parkiem archeologicznym, który przyciągnie płetwonurków z całego świata – dodają.
Magazyn Wraków pełni także funkcję laboratorium badawczego. Zgromadzone tam obiekty są poddawane monitoringowi i badaniom mającym na celu ocenę wpływu środowiska naturalnego na ich stan zachowania.
Wraz z dalszym zabezpieczaniem zabytków realizowane są prace nad stworzeniem podwodnej trasy zwiedzania dla płetwonurków. W przyszłości odwiedzający będą mogli eksplorować podwodny park archeologiczny, poznając historię Bałtyku w sposób bezpośredni i angażujący.