- Zmiany dotyczą zarówno zaostrzenia kar, jak i dodania nowych typów kwalifikowanych istniejących już przestępstw i wykroczeń.
- Nowelizacja jest reakcją na agresje wobec służb mundurowych, personel medyczny, ale także zwykłych obywateli biorących udział w akcjach ratowniczych.
- Wyższe kary mają odstraszać potencjalnych sprawców i budować poczucie sprawiedliwości.
Zmiany w Kodeksie karnym
W KK planowane są następujące zmiany:
- typ kwalifikowany przestępstwa naruszenia nietykalności cielesnej osoby, która podjęła interwencję na rzecz ochrony bezpieczeństwa ludzi lub ochrony bezpieczeństwa lub porządku publicznego (art. 217a KK) – jeżeli sprawca narazi pokrzywdzonego na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze więzienia od 3 miesięcy do lat 5,
- analogiczna zmiana w przypadku przestępstwa naruszenia nietykalności cielesnej z art. 222 KK,
- w przypadku skazania za przestępstwa z art. 222 KK i art. 223 KK – na wniosek pokrzywdzonego sąd orzeka podanie wyroku skazującego do publicznej wiadomości,
- uchylenie przepisu art. 231b § 2 KK, zgodnie z którym przepisu § 1 (ochrona prawna przewidziana dla funkcjonariusza publicznego dla osoby, która w obronie koniecznej odpiera zamach na jakiekolwiek cudze dobro chronione prawem, chroniąc bezpieczeństwo lub porządek publiczny) nie stosuje się, o ile czyn sprawcy zamachu skierowany przeciwko osobie odpierającej zamach godzi wyłącznie w cześć lub godność tej osoby,
- dodane do art. 231b KK nowego paragrafu, zgodnie z którym o ile czyn sprawcy zamachu skierowany przeciwko osobie odpierającej zamach godzi wyłącznie w cześć lub godność tej osoby, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego,
Zmiany przewidują więc zaostrzenie odpowiedzialności, wprowadzenie nowych regulacji dotyczących odpowiedzialności za zamach na osobę odpierającą atak przez wprowadzenie trybu ścigania na wniosek, w przypadku naruszenia jedynie czci lub godności oraz obowiązkową (na wniosek pokrzywdzonego) publikację wyroku.
Zmiany w Kodeksie wykroczeń i Kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia
Projektowane jest wprowadzenie typów kwalifikowanych wykroczenia zakłócenia porządku publicznego z art. 51 KW.
W pierwszym przypadku wyższa kara grozi za na popełnieniu go jako wykroczenie o charakterze chuligańskim lub pod wpływem alkoholu, środka odurzającego lub innej podobnie działającej substancji lub środka. W takim przypadku sprawca podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny nie niższej niż 1000 złotych.
Taka sama sankcja grozi za popełnienie czynu w:
- zakładzie leczniczym w rozumieniu ustawy z 15.4.2011 r. o działalności leczniczej (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 450),
- w trakcie akcji medycznej w rozumieniu art. 40 ust. 1 ustawy z 8.9.2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 91),
- w siedzibie organu administracji rządowej, innego organu państwowego lub samorządu terytorialnego.
Sprawcy wykroczeń z projektowanego art. 51 § 2a KW (zakłócenie porządku w zakładzie leczniczym, w trakcie akcji medycznej, w siedzibie) oraz z art. 66b KW (niezastosowanie się do nakazu lub zakazu Policji lub Żandarmerii Wojskowej) mają podlegać postępowaniu przyspieszonemu.
Rezultat zmian
Oczekiwane skutki nowelizacji to:
- poprawa bezpieczeństwa z uwagi na prewencyjne oddziaływanie zwiększonych sankcji karnych,
- zmniejszenie liczby ataków na służby ratownicze i obywateli,
- wzmocnienie autorytetu instytucji państwowych, szacunek do prawa i organów ścigania,
- odstraszenie potencjalnych sprawców,
- wzmocnienie poczucia sprawiedliwości.
Etap legislacyjny
Projekt nowelizacji 5.9.2025 r. skierowano do I czytania na posiedzeniu Sejmu (druk nr 1636).