5 lat temu
Autorem Wpisu jest Adwokat
Art. 62a Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii głosi, iż o ile przedmiotem czynu, o którym mowa w art. 62 ust. 1 lub 3, są środki odurzające lub substancje psychotropowe w ilości nieznacznej, przeznaczone na własny użytek sprawcy, postępowanie można umorzyć również przed wydaniem postanowienia o wszczęciu śledztwa lub dochodzenia, o ile orzeczenie wobec sprawcy kary byłoby niecelowe ze względu na okoliczności popełnienia czynu, a także stopień jego społecznej szkodliwości.
Z tego punktu widzenia przez sformułowanie "nieznaczny" rozumie się niewielki, błahy - oznacza to zatem, iż ilość środków odurzających lub substancji psychotropowych, wymagana dla zastosowania instytucji przewidzianej w art. 62a, powinna być niewielka, mała i nie powinna przekraczać kilku gramów. Przy interpretacji wyrażenia "nieznacznej ilości" jako przesłanki instytucji określonej w art. 62a nie należy ograniczać się tylko do wagi środków odurzających i substancji psychotropowych, gdyż należy również uwzględnić stężenie zabezpieczonej substancji pozwalające ocenić, ile można z niej zrobić jednorazowych dawek tej substancji. W celu ustalenia znaczenia pojęcia nieznacznej ilości środków odurzających lub substancji psychotropowych należy uwzględnić również - oprócz wymienionych kryteriów ilościowego i jakościowego - kryterium proporcji ilości zabezpieczonych substancji do potrzeb sprawcy (vide wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dn. 23.02.2017 r. o sygn. II AKa 247/16, LEX nr 2402505).
Nie jest też tak, iż przepis art. 62a powołanej ustawy legalizuje posiadania nieznacznej ilości narkotyków. Pozwala on jedynie pod pewnymi warunkami na rezygnację z ukarania tego faktu i to jedynie w przypadku władania nieznaczną ilości środka odurzającego lub substancji psychotropowej przez sprawcę na własny użytek. W dalszym ciągu jest to jednak posiadanie narkotyku wbrew przepisom ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii penalizowane w jej art. 62 ust. 1- 3.
Warte podkreślenia jest również to, iż dla karania posiadania środka odurzającego lub substancji psychotropowej znaczenie ma ilość narkotyku pozwalająca na choćby jednorazowe użycie w dawce przyjętej za typową dla danego środka czy substancji, zaś nie ma znaczenia cel posiadania środka oraz okres dysponowania nim.
W świetle założeń ustawodawczych oraz określonych w art. 62a u.p.n. przesłanek warunkujących dopuszczalność umorzenia postępowania nie powinno budzić wątpliwości, iż uregulowana instytucja powinna mieć zastosowanie przede wszystkim do osób, które są wyłącznie „końcowymi użytkownikami” narkotyków, a nie osobami uczestniczącymi w obrocie nimi. Tylko bowiem wobec tej pierwszej grupy można uznać stosowanie represji karnej za niecelowe. W piśmiennictwie wskazuje się, iż za niecelowością orzeczenia wobec sprawcy kary mogą przemawiać w pierwszej kolejności okoliczności popełnienia czynu niestanowiące zagrożenia dla dóbr osób trzecich, czyli takie, w których sprawca pozostaje jedynie w roli potencjalnego wyłącznego konsumenta środka odurzającego lub substancji psychotropowej (P. Gensikowski, Materialnoprawne ujęcie przesłanek instytucji przewidzianej w art. 62a ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, Prok. i Pr. 2015, nr 10, s. 109), zaś przy ocenie okoliczności popełnienia czynu należy mieć m.in. na względzie, czy jest to pierwsze naruszenie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii przez sprawcę (zob. Ł. Chojniak, Umorzenie postępowania na podstawie art. 62a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii – wybrane uwagi (w:) Profesor Marian Cieślak – osoba, dzieło, kontynuacje, red. W. Cieślak, S. Steinborn, Warszawa 2013, s. 663).
Należy podkreślić, iż bez wątpienia w świetle dyspozycji art. 62a upn okoliczności wymienione w tym przepisie mogą być przesłanką do umorzenia postępowania. Okoliczności te nie zobowiązują jednak organów procesowych do wydania tego rodzaju rozstrzygnięcia, co niewątpliwie różni analizowaną instytucję od przesłanek procesowych. Użycie przez ustawodawcę w tym przepisie sformułowania o charakterze nieimperatywnym („postępowanie można umorzyć") oznacza, iż umorzenie postępowania następuje z powodu suwerennej decyzji organu stosującego prawo. Brak obowiązku wydania na podstawie art. 62a upn orzeczenia o umorzeniu postępowania oznacza, iż niecelowość wymierzenia sprawcy kary, ustalona w oparciu o przesłanki określone w tym przepisie, nie stanowi przeszkody w merytorycznym rozstrzygnięciu o przedmiocie procesu. W tym przypadku umorzenie postępowania nie następuje zatem z powodu przeszkody procesowej, ale wyłącznie z tego powodu, iż orzeczenie kary wobec sprawcy czynu przestępnego, z powodu okoliczności wymienionych w art. 62a upn jest niecelowe. Z tych też względów należy przyjąć, iż przedmiotem wspomnianego rozstrzygnięcia procesowego, opartego na przesłankach wymienionych w tym przepisie jest niecelowość orzeczenia kary wobec sprawcy przestępstwa.
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.
