Zadośćuczynienie za wypadek w pracy bez winy pracodawcy

W polskim porządku prawnym znajdują się zapisy ułatwiające osobom poszkodowanym staranie się o zadośćuczynienie za wypadek w pracy. Mowa tutaj o przedsiębiorstwach wprawianych w ruch dzięki sił przyrody. Takie przedsiębiorstwa ponoszą odpowiedzialność deliktową na zasadzie ryzyka. Zasada ta ma ogromne znaczenie. Osoba poszkodowana w związku z ruchem takiego zakładu nie musi wykazywać winy osób tam pracujących. Taki zapis znalazł się w Kodeksie cywilnym w art. 435. „Prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch dzięki sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba iż szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności.”

Katalog przedsiębiorstw wprawianych w ruch dzięki sił przyrody

Powyższy przepis nie zakreśla katalogu przedsiębiorstw, które miałyby odpowiadać na zasadzie ryzyka. Aby móc określić, które z nich zaliczają się do katalogu należy dokładnie przeanalizować sam przepis oraz orzecznictwo. Uzasadnieniem tak szerokiej odpowiedzialności jest samo wprowadzenie do otoczenia zwiększonego zagrożenia powstania szkody. Do katalogu otwartego zaliczamy:

• duże firmy transportowe
• przedsiębiorstwa budowlane wykorzystujące ciężki sprzęt
• fabryki
• duże sieci sklepów spożywczych (wykorzystujących między innymi własny transport)
• przedsiębiorstwa produkujące lub wykorzystujące materiały wybuchowe
• ciepłownie

Wspólnym mianownikiem jest tutaj ogromne ryzyko wystąpienia awarii, która może doprowadzić do powstania szkody. jeżeli taka szkoda dotknęła pracownika może on żądać zadośćuczynienia za wypadek w pracy. Oczywiście szkoda musi doprowadzić do obrażeń ciała lub rozstroju zdrowia. Wynika to z treści art. 445 k.c.

Jak uzyskać zadośćuczynienie za wypadek w pracy?

Istotnym elementem podczas starania się o zadośćuczynienie za wypadek w pracy jest prawidłowo sporządzony protokół powypadkowy. Najczęściej zespół powypadkowy lub specjalista ds. BHP umieszcza w nim okoliczności korzystne dla pracodawcy. Zarówno opis okoliczności jak i przyczyny wypadku mają obarczyć choć częściową winą pracownika. Najczęściej jest to zapis o nieuwadze, pośpiechu, braku stosowania jakichś zasad BHP przez pracownika. Pracownik ma 7 dniowy termin do wniesienia zastrzeżeń do protokołu powypadkowego jeżeli uzna, iż nie jest on zgodny z prawdą. Ma to o tyle duże znaczenie, iż bez złożenia zastrzeżeń ciężko będzie udowodnić w późniejszym czasie brak przyczynienia.

Nie mniej ważna jest szczegółowa diagnostyka wszystkich doznanych obrażeń. Podstawową dokumentacją pozwalającą na oszacowanie wysokości zadośćuczynienia za wypadek w pracy jest historia choroby. W tym dokumencie mamy wszelkie informacje dotyczże procesu leczenia, stanu zdrowia po jego zakończeniu. Często znajdują się tam również rokowania na przyszłość.

Po dokładnym przygotowaniu i oszacowaniu szkody, należy złożyć u pracodawcy lub w towarzystwie ubezpieczeniowym zgłoszenie szkody. Oszacowanie szkody ma tutaj najistotniejsze znaczenie. Dokumentację medyczną powinien przeanalizować orzecznik. Następnie należy sprawdzić w jakiej wysokości zadośćuczynienie jest zasądzane we adekwatnym Sądzie. Po przeprowadzeniu pełnej analizy można żądać zapłaty konkretnej kwoty określając adekwatną podstawę prawną.

Przyczynienie się do szkody a zadośćuczynienie za wypadek w pracy

Podstawą do uznania przyczynienia będą zapisy protokołu powypadkowego niekorzystne dla pracownika. jeżeli pracownik nie odwoła się od takich zapisów Sąd może domniemać, iż pracownik się z nimi zgadza. jeżeli zatrudniony poślizgnie się na śliskim nieodśnieżonym parkingu należącym do pracodawcy a ten wpisze, iż przyczyną była nieuwaga to znacząco zwiększa ryzyko, iż zostanie uznane przyczynienie. Dlatego należy zareagować w 7 dniowym terminie na wniesienie zastrzeżeń do protokołu. Wszelkiego rodzaju inne niejasności należy rozwiać w piśmie zawierającym zastrzeżenia.

Oczywiście Sąd może dojść do przekonania, iż do przyczynienia doszło lub nie choćby bez jego wskazania w protokole. Należy pamiętać, iż Sąd bada stan faktyczny, który z protokołem może nie mieć wiele wspólnego. Służą temu powołane przez strony dowody. Mogą nimi być zeznania świadków, dowody z dokumentów, zapis z monitoringu itp. Jednak przy braku innych dowodów podstawowym dokumentem jest protokół powypadkowy.

Wysokość przyczynienia przy walce o zadośćuczynienie

Procentową wysokość przyczynienia określa Sąd i na tej podstawie pomniejsza zadośćuczynienie za wypadek przy pracy. Zdarzają się wyroki zasądzające 99% przyczynienia co praktycznie kończy się oddaleniem powództwa. Dlatego bardzo ważne jest aby sprawa o zadośćuczynienie była od samego początku przygotowana przez profesjonalistów. Dobra kancelaria zatrudnia zarówno doświadczonych prawników jak i lekarzy analizujących obrażenia ciała. Dobry prawnik może na etapie postępowania likwidacyjnego zgromadzić dowody na brak przyczynienia po stronie pracownika.

Szkoda wyrządzona przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu

Zasada ryzyka zgodnie z zamierzeniem ustawodawcy ma w jak najszerszym stopniu chronić prawa poszkodowanego. W związku z tym wszelkie szkody powstałe w związku z ruchem przedsiębiorstwa są rozpatrywane na zasadzie ryzyka. Niezależnie od tego czy dany wypadek był spowodowany ruchem zakładu. Oznacza to, iż zakład ponosi odpowiedzialność choćby w miejscu gdzie nie są wykonywane żadne czynności związane z wykorzystywaniem sił przyrody. Nie ma tutaj znaczenia czy miejsce to zostało wyłączone z Krzystku na chwilę czy na stałe.

Przykładem będzie tutaj sprawa wybuchu w jednej z fabryk materiałów wybuchowych w Polsce. Do wypadku doszło podczas remontu tymczasowo wyłączonej części fabryki. Remont polegał na wymianie posadzki w magazynie środków chemicznych służących do produkcji. Okazało się, iż w podłożu znalazły się śladowe ilości tych środków i podczas skuwania betonu doszło do eksplozji. W sprawie wzięła udział Prokuratura jednak postępowanie zostało umorzone. Nikt nie został uznany za winnego a mimo to rodzina zmarłego otrzymała zadośćuczynienie. Rodzina zmarłego trafiła do nas w ostatniej chwili. Wcześniejsza kancelaria nie była w stanie im pomóc i przetrzymywała sprawę przez prawie trzy lata. W ostatniej chwili przed przedawnieniem udało nam się uzyskać wysokie zadośćuczynienie dla całej rodziny.

Okoliczności egzoneracyjne

Przesłanki egzoneracyjne stanowią możliwość wyłączenia odpowiedzialności na zasadzie ryzyka. Mają zastosowanie jeżeli szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą zakład nie ponosi odpowiedzialności. Siła wyższa to np. silny wiatr, powódź, burza itp. Oczywiście jeżeli przedsiębiorstwo jest w stanie wykazać wyłączną winę osobie trzeciej lub samemu poszkodowanemu może uwolnić się od odpowiedzialności.