Szczecinianie świętują „Stulecie Jeziora Szmaragdowego”

Jezioro Szmaragdowe, jedno z najpiękniejszych miejsc Szczecina w ten weekend świętuje 100 urodziny. Wśród zaplanowanych z tej okazji atrakcji dla mieszkańców i turystów są wycieczki z przyrodnikami i geologami, a w niedzielę piknik i tort. Faktycznie jezioro w dawnej kopalni kredy funkcjonuje już ponad 150 lat.

Szmaragdowe to sztuczne jezioro położone w Szczecinie Zdrojach na obszarze Parku Krajobrazowego „Puszcza Bukowa”. Ma powierzchnię prawie 3 ha (ok. 280 m długości i ponad 160 m szerokości). Powstało w miejscu dawnej kopalni kredy i margla, obok której funkcjonowała cementownia. W czasach niemieckiego Stettina było nazywane Kreide See i Hertha See. Polska nazwa podkreśla nietypowe zabarwienie wody, dzięki reakcji chemicznej węglanu wapnia pochodzącego z rozpuszczania się kalcytu.

Od 11 do 13 lipca nad Jeziorem Szmaragdowym realizowane są wydarzenia pod hasłem „Stulecie Jeziora Szmaragdowego” zorganizowane przez Centrum Edukacji Leśnej Szmaragd oraz Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Zachodniopomorskiego. W programie są wycieczki tematyczne z biologami, geologami i tzw. legendziarzem, a także wystawa multimedialna, zabawy dla najmłodszych, a w niedzielę w południe – urodzinowy tort i piknik.

– Jako datę urodzin przyjęliśmy 16 lipca 1925 r., bo ona funkcjonuje w świadomości Szczecinian, ale to datowanie nie jest do końca prawidłowe. Już w latach 60 XIX wieku jezioro tu funkcjonowało – powiedziała PAP dyrektor CEL Szmaragd Karolina Ignaszak. Warstwy wodonośne przepuszczały wodę. Kiedy zaprzestano wydobywania kredy, wyłączono pompy i woda zaczęła w wyniku naturalnych procesów napływać, podsiąkiwać – dodała Ignaszak.

Podkreśliła, iż na terenie kopalni kredy, wbrew powielanym przez lata informacjom, nie doszło do katastrofy, nie zginął żaden robotnik. Wyrobisko kredy miało wtedy ok. 48 m głębokości. W nim gromadziła się woda. Znajdujące się na skraju Puszczy Bukowej jezioro stało się atrakcją, celem wycieczek. Dyrektorka CEL przypomniała, iż przy Kreide See, kiedy Szczecin był niemieckim miastem, funkcjonowały cztery restauracje; w pobliżu była wieża widokowa i tzw. świątynia dumania.

W latach 50. XX w. południowe zbocze przy jeziorze obsunęło się w wyniku procesów erozyjnych i wypłyciło akwen. Na początku XXI w. przewodniki turystyczne informowały, iż Jezioro Szmaragdowe ma ok. 18 m głębokości. Teraz ok. 14 m. Wody ubywa z roku na rok. Przyczyną są coraz mniejsze opady.

Nie ma pewności, czy woda gromadząca się w jeziorze to tylko spływ powierzchniowy. Być może są również wysięki, źródliska – zastrzegła w rozmowie z PAP Ignaszak

Jezioro jest mocno zamulone. Jak podkreśliła dyrektor CEL, pływanie w nim jest „niewskazane”, a nurkowania bardzo niebezpieczne. Na dnie znajdują się wagoniki, szyny dawnej kopalni, dużo powalonych drzew – zaznaczyła.

Nad Szmaragdowym zachwyca nie tylko kolor wody i atrakcje przyrodniczo-historyczne Parku Leśnego Zdroje. W akwenie można dostrzec podpływające do brzegu „złote rybki”, czyli wpuszczone do jeziora ozdobne karpie koi (Nishiki-goi), a także okonie i inne gatunki ryb. Jezioro Szmaragdowe jest też chronionym siedliskiem ropuchy szarej.

źródło: PAP / fot: Polska Morska