Każdy posiadający wiarygodną informację o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, ma prawo, a czasem i obowiązek, zawiadomić o tym organy ścigania. Może to zrobić zarówno pokrzywdzony jak i świadek przestępstwa. Fakt ten zgłasza się na komisariacie Policji albo w prokuraturze. Zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa najczęściej inicjuje postępowanie przygotowawcze.
Warto pamiętać, iż wyjątek od tej zasady stanowią przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego. W tych przypadkach podstawą wszczęcia postępowania jest prywatny akt oskarżenia, kierowany wprost do sądu.
Kto może złożyć zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa?
Jak napisaliśmy we wstępie, zgodnie z art. 304 par. 2 Kodeksu postępowania karnego każdy, kto dowiedział się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, ma społeczny obowiązek zawiadomienia o tym fakcie prokuratury lub Policji.
Instytucje państwowe i samorządowe, które podczas swojej działalności dowiedziały się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, mają obowiązek natychmiastowego zawiadomienia o tym prokuratora lub Policji oraz przedsięwzięcia niezbędnych czynności do czasu ich przybycia, nie dopuszczając do zatarcia śladów i dowodów przestępstwa.
Jakie są formy składania zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa?
Zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa można składać ustnie lub pisemnie. W formie pisemnej należy zawrzeć takie informacje jak czas i miejsca popełnienia czynu, opis zdarzenia, dane świadków czy inne dowody. Wskazywana jest również osoba zawiadamiająca, osoba pokrzywdzona oraz sprawca czynu. Pismo wysyła się na adres Policji lub prokuratury.
W celu ustnego zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa należy udać się do najbliższej jednostki Policji i złożyć zawiadomienie do protokołu. Z zawiadomienia o przestępstwie oraz przesłuchania zawiadamiającego w charakterze świadka sporządza się wówczas wspólny protokół.
Potwierdzenie złożenia zawiadomienia o przestępstwie
Potwierdzenie złożenia zawiadomienia wydaje się na wniosek pokrzywdzonego składającego zawiadomienie o przestępstwie. Potwierdzenie zawiera datę oraz miejsce jego przyjęcia, wskazanie organu przyjmującego wraz z danymi do kontaktu, sygnaturę sprawy, dane określające tożsamość pokrzywdzonego, czas i miejsce popełnienia czynu, którego dotyczy zawiadomienie, oraz zwięzły opis czynu i wyrządzonej szkody. O prawie tym pokrzywdzony powinien być zawsze pouczony.