Nadchodzące zmiany w kodeksie karnym, wchodzące w życie 14 marca, przynoszą istotne konsekwencje dla kierowców. Kluczowym elementem nowelizacji jest wprowadzenie zasady przepadku pojazdu mechanicznego dla osób prowadzących pod wpływem alkoholu. Ta zmiana ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa na drogach, a jednocześnie stanowi zaostrzenie odpowiedzialności karnych dla nietrzeźwych kierowców.
Stan po użyciu alkoholu a stan nietrzeźwości – różnice
Dla przypomnienia polskie prawo rozróżnia dwa stany: stan po użyciu alkoholu i nietrzeźwość. Stan, w którym stężenie alkoholu we krwi kierującego pojazdem mechanicznym wynosi pomiędzy 0,2 a 0,5 promila we krwi (0,1-0,25 mg/ dm3 w wydychanym powietrzu) to stan po użyciu alkoholu i stanowi to wykroczenie. Stan nietrzeźwości zachodzi w przypadku stężenia wyższego niż 0,5 promila we krwi (0,25 mg/ dm3 w wydychanym powietrzu). Wtedy też mamy do czynienia z przestępstwem. To nie zmienia się w nowelizacji, zmieniają się za to kary.
Obligatoryjny przepadek pojazdu – kiedy?
Według nowych przepisów, sąd będzie zobowiązany do orzekania przepadku pojazdu mechanicznego w przypadku popełnienia przestępstwa prowadzenia pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości, chyba iż zawartość alkoholu w organizmie sprawcy była niższa niż 1,5 promila we krwi lub 0,75 mg/dm3 w wydychanym powietrzu albo nie prowadziła do takiego stężenia. Wprowadzenie tak surowych sankcji ma odstraszać od prowadzenia pojazdów po spożyciu alkoholu.
Wyjątki od reguły
Mimo iż zasada przepadku pojazdu jest surowa, prawo przewiduje możliwość odstąpienia od niej przez sąd w „wyjątkowych wypadkach, uzasadnionych szczególnymi okolicznościami”. Oznacza to, iż sąd ma pewien zakres swobody w ocenie, czy w danych okolicznościach zastosowanie tej sankcji będzie sprawiedliwe.
Recydywa a przepadek pojazdu
W sytuacji recydywy, czyli ponownego popełnienia przestępstwa prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości, przepadek pojazdu następuje niezależnie od stężenia alkoholu we krwi.
Konfiskata w przypadku spowodowania wypadku
Jeżeli kierowca spowoduje wypadek, mając w organizmie więcej niż 1 promil alkoholu lub 0,5 mg/dm3 w wydychanym powietrzu albo zawartość alkoholu prowadziła do takiego stężenia, przepadek pojazdu lub jego równowartości jest obligatoryjny (art. 178 kodeksu karnego). Dla mniejszych stężeń alkoholu, a także w przypadku ucieczki z miejsca wypadku, decyzja o przepadku pozostaje w gestii sądu. Podobnie, gdy sprawca spożywał alkohol lub zażywał środek odurzający po spowodowaniu wypadku a przed poddaniem go przez uprawniony organ badaniu w celu ustalenia w organizmie zawartości alkoholu lub obecności środka odurzającego.
Co z pojazdem, który nie jest własnością sprawcy?
W sytuacji, gdy sprawca nie jest właścicielem pojazdu, prawo przewiduje alternatywne formy sankcji, takie jak kara finansowa równa wartości pojazdu lub w przypadku, kiedy kierowca prowadził pojazd mechaniczny niestanowiący jego własności wykonując czynności zawodowe lub służbowe nawiązka na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w wysokości od 5 tys. zł.
Przepadek równowartości pojazdu
Jeśli pojazd nie stanowił wyłącznej własności sprawcy lub został przez niego zbyty, darowany lub ukryty po popełnieniu przestępstwa, sąd może orzec przepadek równowartości pojazdu, określonej na podstawie wartości rynkowej lub ubezpieczeniowej.
Wyjątki od orzekania przepadku
Przepadek pojazdu mechanicznego oraz jego równowartości nie będzie orzekany, jeżeli z różnych powodów (np. utrata, zniszczenie, znaczne uszkodzenie pojazdu) jego wykonanie jest niemożliwe lub niecelowe.
Podsumowanie
Nowe przepisy stanowią odpowiedź na potrzebę zwiększenia bezpieczeństwa na drogach poprzez zaostrzenie sankcji dla kierowców prowadzących pojazdy pod wpływem alkoholu. Ich wprowadzenie wywołuje szereg dyskusji, a praktyka sądowa w najbliższej przyszłości pokaże, jak zmiany te będą stosowane w rzeczywistości.
Zapraszamy na poradę prawną
Jeśli znajdujesz się w sytuacji, która może podlegać nowym regulacjom, lub masz wątpliwości co do ich wpływu na Twoje prawa jako kierowcy, zapraszamy na poradę prawną. Nasz zespół ekspertów prawnych dokładnie przeanalizuje Twój przypadek, dostarczając profesjonalnego wsparcia i doradztwa, aby pomóc Ci zrozumieć swoją sytuację i dostępne opcje prawne. Zapraszamy do kontaktu bezpośredniego lub telefonicznego pod numerem: +48 882 120 775 celem umówienia wizyty lub porady on-line – skontaktuj się z nami. Powierzając swoją sprawę zespołowi naszej Kancelarii, otrzymujesz pomoc doświadczonych adwokatów i gwarancję profesjonalnej opieki prawnej.
Autor: Adwokat Katarzyna Kubit