32 Dni Obrony Helu

85 lat temu – 2 października 1939 r. w Grand Hotelu w Sopocie kpt. Antoni Kasztelan i kmdr Marian Majewski podpisali akt kapitulacji załogi Helu. Tym samym, po 32 dniach walk obrona Wybrzeża dobiegła końca. Hel był ostatnim punktem oporu na Wybrzeżu.

Działania wojenne na Helu rozpoczęły się 1 września 1939 r. Po skapitulowaniu Oksywia 19 września 1939 r., kiedy Hel stał się ostatnim punktem oporu na Wybrzeżu, toczące się tam walki znacznie się nasiliły.

– Przez pierwsze dni nalot był co 15 minut. Na wioskę, na cypel. Ludzie nie wiedzieli, gdzie się kryć – wspominał dla Polskiego Radia jeden z uczestników walk w obronie Helu, które rozpoczęły się 20 września 1939 roku.

Obroną Helu bezpośrednio dowodził komandor Włodzimierz Steyer, zaś najważniejszą osobą w sztabie był dowódca Obrony Wybrzeża kontradmirał Józef Michał Unrug. Rozmieszczone na Helu siły lądowe składały się m.in. z Batalionu Korpusu Ochrony Pogranicza, dywizjonu Artylerii Nadbrzeżnej i II Morskiego Dywizjonu Artylerii Przeciwlotniczej.

Hel był broniony najdłużej

W trakcie wojny w 1939 roku Hel był broniony najdłużej. Od pierwszego dnia był atakowany z powietrza i morza, a od 12 września również z lądu. Po upadku obrony Oksywia był ostatnim punktem oporu na polskim wybrzeżu. Niemcy wkroczyli na Hel dopiero 2 października.

32 dni walk na Helu

W nocy z 27 na 28 września 1939 r. kadm. Józef Unrug, jeden z dowódców obrony Wybrzeża, otrzymał depeszę od gen. Juliusza Rómmla:

„Ze względu na ciężkie położenie i wyjątkową nędzę i biedę cywilnej ludności stolicy, Warszawa kapituluje. Zostawiam Panu Admirałowi do uznania decyzję odnośnie Helu, jednakże niepożądany jest zbyteczny rozlew krwi”.

Po otrzymaniu depeszy zwołano naradę. Początkowo postanowiono nie poddawać się i przez cały czas stawiać opór. Braki zapasów i amunicji oraz brak pomocy z Zachodu przyspieszyły jednak decyzję o kapitulacji. W ciągu 32 dni walk na Helu zginęło 50 żołnierzy, ok. 150 zostało rannych, a 3,2 tys. osób trafiło do niemieckiej niewoli.

Marynarka Wojenna RP upamiętniła bohaterów obrony Helu

We wtorek, 85 lat póżniej od tych tragicznych wydarzeń Marynarka Wojenna RP upamiętniła 32 Dni Obrony Helu. Uroczystości rozpoczęły się od uroczystego złożenia wieńca na morzu, w miejscu zatopienia ORP Wicher.

Polska Morska Fot. NAC